Η μοιχεία και η θεωρία της γνωστικής ασυμφωνίας του Λέον Φέστινγκερ

Το 1957 ο Λέον Φέστινγκερ διατύπωσε για πρώτη φορά τη θεωρία του για τον νοητικό μηχανισμό, στον οποίο συχνά οι άνθρωποι εγκλωβίζονται, κάθε φορά που ερωτεύονται κάποιον άλλον και παράλληλα αποφασίζουν ότι η ήδη υπάρχουσα σχέση τους δεν μπορεί να συνεχιστεί, τον οποίο και ονόμασε γνωστική ασυμφωνία.

Στην κατάσταση αυτή το άτομο τείνει να εξιδανικεύει τα χαρακτηριστικά του νέου συντρόφου, ενώ από την άλλη προσπαθεί να υποβαθμίσει τα αρνητικά του στοιχεία, ενώ την αντίθετη ακριβώς διαδικασία ακολουθεί με το σύντροφο ή τη σύντροφο που εξακολουθεί να διατηρεί σχέση.

Η παραπάνω όμως διαδικασία δεν τελειώνει εδώ, αφού μετά την επιλογή του νέου συντρόφου, έρχεται στην επιφάνεια η άλλη πλευρά της γνωστικής ασυμφωνίας, αφού το άτομο σε αυτό το στάδιο έρχεται αντιμέτωπο με την πραγματικότητα λόγω της καθημερινής τριβής αναμεσά στο ίδιο και το νέο σύντροφο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να ανακαλεί σταδιακά τα θετικά στοιχεία του ατόμου που απέρριψε και τα αρνητικά αυτού που έχει επιλέξει, με αποτέλεσμα να προσπαθεί να αντιστρέψει την επιλογή του ή να οδηγείται σε άλλες περιπτώσεις στη θλίψη και τη δυστυχία.

Σύμφωνα λοιπόν με τον Φέστινγκερ τα άτομα μπαίνουν στην παραπάνω διαδικασία, επειδή συνηθίζουν να αξιολογούν τις πεποιθήσεις τους και τις αξίες τους με αυτές των άλλων και όχι να χρησιμοποιούν λειτουργικά και αδιαμφισβήτητα κριτήρια αξιολόγησης. Ακόμα και το περιβάλλον μεσα στο οποιο θα επιλέξουν να ενταχθούν, θα είναι ατομα που μοιράζονται τις ίδιες αξίες και πεποιθήσεις, με σκοπό να μην αισθάνονται άβολα και αναγκαστούν να ακολουθήσουν μια διαδικασία αλλαγής και αναπροσαρμογής των προσωπικών τους πεποιθήσεων και αξίων.